Hortiterapia jako element wspomagający leczenie tradycyjne
Terapia ogrodnicza staje się coraz bardziej popularna, cieszy się zainteresowaniem wśród osób z różnych środowisk naukowych i nie tylko. Dowodem na to jest bardzo wysoka frekwencja uczestników kolejnego spotkania w Poznaniu. Konferencja odbyła się 21 sierpnia 2018 r. Inicjatywa Hortiterapeutyczna Ogród Leczy już po raz trzeci miała zaszczyt być partnerem tego wydarzenia. Głównym organizatorem był Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Uczestnicy w liczbie 150 osób przybyli z całej Polski aby wysłuchać kolejnych nowinek ze świata hortiterapii. Spotkanie było podzielone na dwie sesje: konferencyjną oraz warsztatową.
Cieszymy się, że po raz trzeci mogliśmy być partnerem wydarzenia.
Sesja wykładowa
W sesji wykładowej udział wzięło 12 prelegentów, poruszono 9 zagadnień.
Na początku przedstawiono jak bardzo wzrosło zainteresowanie hortiterapią i jakie są jej perspektywy. Jednoznacznie można stwierdzić, że ogrodoterapia w Polsce ma duże możliwości rozwoju. Choroby cywilizacyjne dotykające wielu ludzi wymagają alternatywnych metod przeciwdziałania i wspomagania leczenia. Trend ekologicznego życia i przebywania wśród natury wspiera hortiterapię. Niestety świadomość społeczeństwa na temat potrzeby kontaktu z przyrodą jest ciągle niska. Spacery w parkach i lasach pozostają niedocenione. Informacje o pozytywnym wpływie roślin na zdrowie człowieka można zaczerpnąć z niejednej publikacji, na rynku czytelniczym poszerzyła się oferta literatury (o niej w kolejnym artykule). Po raz kolejny przytoczono przykład łąk kwietnych jako urozmaicenie ekosystemu w miastach i dobrej alternatywy dla powszechnie stosowanych trawników.
Czy wiedzieliście że jest aż 180 gatunków jadalnych kwiatów? Podstawowe z nich zostały szerzej omówione przez dr Agnieszkę Krzymińską. Jadalne kwiaty stanowią istotny element w hortiterapii, pobudzają zmysł smaku, węchu oraz wzroku. W ramach zajęć można poznawać gatunki o jadalnych kwiatach, planować ich uprawy, a na koniec wykorzystać do przygotowania posiłków. Jako inną propozycję zajęć hortiterapeutycznych zaproponowano wykorzystanie roślin barwierskich. Tkaniny barwione naturalnymi barwnikami są nie tylko szlachetne w kolorach, ale posiadają również właściwości lecznicze. Proces zbierania roślin, pozyskiwania barwników i praktycznego ich wykorzystania to ciekawy scenariusz na zajęcia ogrodoterapii.
Oprócz praktycznych wskazówek dotyczących zajęć, wiele powiedziano o przestrzeni ogrodów terapeutycznych. Przedstawiono podstawowe zasady projektowania przestrzeni zielonej, dzięki którym ogród jest przyjazny dla odbiorców (pacjentów/klientów). Poprzez ich zachowanie można osiągnąć lepszy efekt terapeutyczny. Zaprojektowanie ogrodu sensorycznego dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych lub starszych jest prawdziwą sztuką. Wymaga pełnego zrozumienia hortiiterapii oraz dogłębnego poznania potrzeb odbiorców tej przestrzeni.
Swoje kilka minut miała do dyspozycji firma produkująca narzędzia ogrodnicze (Narzędzia Pawłowski). Zaprezentowali nową linię narzędzi dedykowanych dla osób z trudnościami ruchowymi. Cieszymy się, że polski producent zmierzył się z trudnym tematem niepełnosprawności i wyszedł naprzeciw osobom z ograniczeniem ruchowym. Jest to duży krok na rynku ogrodniczym, który wspiera hortiterapię.
Na powodzenie hortiterapii składa się współpraca wielu dziedzin nauki: ogrodnictwa, psychologii, pedagogiki i socjologii, a także wbrew powszechnie panującej opinii – medycyny, czego najlepszym przykładem było wystąpienie reprezentanta Inicjatywy Ogród Leczy Mariusza Warachima wraz z fizjoterapeutą Aleksandrem Kolańskim, którzy przedstawili wspólnie opracowany konspekt wykorzystania w hortiterapii ścieżki sensorycznej do wspomagania rehabilitacji ruchowej.
Streszczenia referatów są dostępne na stronie Studiów Podyplomowych w Poznaniu. Zapraszamy do darmowego pobrania.
Sesja warsztatowa
Na sesję warsztatową złożyło się 6 warsztatów, z których każdy trwał godzinę i poświęcony był innej technice wykorzystywanej podczas zajęć hortiterapii. Każdy z uczestników konferencji mógł wziąć udział w dwóch wybranych przez siebie spotkaniach.
3 tematy zaprezentował Zielony Warsztat Grupa Hortiterapeutów.
Czym są Masy sensoryczne i jak je wykorzystać w hortiterapii pokazały Agnieszka Romanowska i Joanna Kobus-Marczak. Masy tworzone były z połączenia produktów spożywczych i elementów roślinnych a z założenia służyć mogą do pobudzania zmysłów. Z tej mieszanki powstał między innymi nasienno-kwiatowy dywan sensoryczny, po którym można było chodzić bosymi stopami.
Przyroda na skale – tak zatytułowały swoje zajęcia Monika Tempłowicz i Marta Cywińska, w czasie których uczestnicy malowali farbami wzory na otoczakach, które miały stać się ozdobą ogrodu lub pokoju.
Inny sposób wykorzystania materiału roślinnego pokazały Karolina Wenc i Dominika Sieracka. Podczas warsztatu Łąka igłą tkana zaprosiły do zrobienia obrazów, które powstały z połączenia papieru, wełny i fragmentów roślin.
W tym roku ponownie można było zaczerpnąć energii i inspiracji od Julii Kaczmarczyk-Piotrowskiej, która podczas zajęć Ogród na papierze pokazała jak w ciekawy sposób malować ogrody i rośliny kredkami akwarelowymi na papierze wodnym.
Ciekawe propozycje warsztatów przygotowali pracownicy Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu UP w Poznaniu.
Dr inż. Jolanta Lisiecka wraz z Prof. Anną Golcz zaprosiły nas do fantazyjnie udekorowanej sali, w której otoczeni kompozycjami symbolizującymi 4 żywioły, podzieleni na grupy pracowaliśmy nad obrazami z wykorzystaniem rozmaitych liści.
Każda z grup wykonała swoją interpretację przypisanego jej żywiołu: wody, ognia, ziemi i powietrza . Nie zabrakło też poczęstunku – były kwiatowe napoje i ciasteczka w kształcie liści. Na koniec wszyscy uczestnicy głosowali na najlepsza pracę. Nagrody też były „liściowe”.
Liście? oczywiście!
Z kolei Dr Piotr Czuchaj w swoim warsztacie Zaczarowane rośliny pokazał nam sposób na utrwalenie materiału roślinnego w … masie szpachlowej. Z tego połączenia powstały niecodzienne obrazy, w których czasem trudno było odgadnąć jakie rośliny były zaczarowane.
Więcej zdjęć z sesji warsztatowej znajdziecie TUTAJ
Gabriela Walerych, Mariusz Warachim